Walczymy o polskie mienie–mówi prezes Wizanu. Nie traci nadziei na sukces w sporze z Gminą Żydowską

Spółdzielnia Wizan miała do 31 października wydać Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej użytkowane przez siebie nieruchomości w Andrychowie. Ale bynajmniej tego nie zrobiła. Zarząd spółdzielni ponad 2 miesiące temu wystąpił na drogę sądową, z nadzieją, iż uda mu się obronić swój majątek. Oprócz działek i jednego budynku, które niegdyś należały do Żydów, znajdują się tam bowiem obiekty wybudowane przez Wizan.

Jak już niejednokrotnie pisaliśmy, około pół roku temu zakończyło się postępowanie w sprawie pożydowskich nieruchomości położonych w centrum Andrychowa, przy ulicy Legionów, prowadzone przez Komisję Regulacyjną do Spraw Gmin Wyznaniowych Żydowskich. To działki o powierzchni 12 arów oraz zachowany stuletni budynek mykwy (łaźni do rytualnych kąpieli). Mieściły się w nim również jatki koszerne, szkoła i mieszkanie rabina. Nieruchomości po II wojnie światowej przejął Skarb Państwa, a później dostała je gmina Andrychów. Ta zaś przekazała je w użytkowanie lokalnej Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska, która później przekształciła się w Małopolską Spółdzielnię Handlową Wizan.

Wspomniana komisja orzekła, że własność wspomnianych działek przechodzi na Gminę Wyznaniową Żydowską w Bielsku-Białej. Szkopuł w tym, że oprócz przedwojennego obiektu stoją tam również wybudowane w latach 90. ubiegłego wieku budynki Wizanu, warte, jak twierdzi prezes zarządu spółdzielni Jerzy Chylewski około 4 mln zł. Tymczasem wartość samych działek, na których one stoją, to – według jego szacunków – najwyżej 240 tys. zł…

Dlatego Wizan walczy o zachowanie swego mienia. Skłonny byłby odkupić od gminy żydowskiej grunty, ta jednak absolutnie nie chce ich sprzedać. Próbowała przejąć je razem budynkami już 2 października, jednak zarząd spółdzielni w porozumieniu z pracownikami i dzierżawcami skutecznie jej to uniemożliwił. Wobec tego gmina żydowska za pośrednictwem swego adwokata przesłała do Wizanu przedsądowe wezwanie do wydania nieruchomości, o czym pisaliśmy tutaj. Spółdzielnia miała je przekazać do godziny 10.00 ostatniego dnia październka.

– Ale pismo przyszło do nas dopiero drugiego czy trzeciego listopada. Nasz radca prawny powiedział, abyśmy dalej robili to, co robimy. Na razie czekamy zatem na wyrok sądu w sprawie o przesunięcie terminu przekazania nieruchomości – mówi Jerzy Chylewski. Co spółdzielni da to opóźnienie? Czas na udowodnienie, że gmina żydowska ma prawo do gruntów i stuletniego budynku mykwy, ale niekoniecznie do obiektów Wizanu. – 24 sierpnia radca prawny Bartłomiej Król z Krakowa skierował do sądu administracyjnego w Warszawie skargę na orzeczenie Komisji Regulacyjnej do Spraw Gmin Wyznaniowych Żydowskich – podkreśla prezes zarządu Wizanu. W Polsce udało się wygrać niektóre podobne sprawy, właśnie w sytuacji, gdy w grę wchodziły budynki postawione na pożydowskich gruntach.

Szefowie Wizanu są oburzeni słowami Doroty Wiewióry, przewodniczącej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, które zacytowaliśmy w poprzednim artykule. Twierdziła ona, jakoby spółdzielnia ponosiła teraz konsekwencje złych decyzji podjętych wiele lat temu. – Mówiła, że nie wystąpiliśmy o uzyskanie prawa wieczystego użytkowania tych działek, co jest nieprawdą. Mamy wniosek z 23 czerwca 1995 roku, który Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska skierowała w tej sprawie do Urzędu Miejskiego w Andrychowie. Dotyczy on nie tylko oddania spółdzielni gruntu w wieczyste użytkowanie, ale też przeniesienia na nią prawa własności znajdującego się na nim starego budynku. Nie wiem, z jakiego powodu, ale gmina się na to nie zgodziła. Ze swojej strony jednak zrobiliśmy wszystko, co mogliśmy uczynić – podkreśla Jerzy Chylewski, pokazując wspomniany dokument.

Wynika z niego, że spółdzielnia przejmując w użytkowanie pożydowskie działki, uiściła sześćdziesięciokrotność opłaty rocznej, wynoszącą według cen z 1988 roku prawie 7,5 mln zł. Jest tam również informacja o wartości obiektu dawnej mykwy, którą oszacowano wówczas na 4,6 mln zł. – Czyli myśmy zapłacili dużo więcej niż wynosiła wartość tego budynku. Jest tam również opisane, że był on „nadmiernie zużyty” pod względem technicznym i spółdzielnia dokonywała jego remontów. Wtedy prezesem był pan Karkoszka, a ja akurat zaczynałem pracę głównego księgowego i pamiętam jeszcze, w jakim stanie był ten budynek. To już była ruina, nie nadająca się do użytku. Zakład Gospodarki Komunalnej, który wcześniej go wykorzystywał, zostawił go na pastwę losu i urząd zwrócił się do nas z prośbą, żebyśmy to zagospodarowali. Myśmy to zrobili ze względu na dobrą współpracę z magistratem – zapewnia Jerzy Chylewski.

Wiceprezes zarządu Wizanu Stanisław Smaza ma pomysł, jak rozwiązać problem spornych nieruchomości tak, by wilk był syty i owca cała. Niestety, społeczność żydowska odbiera sprawę zupełnie inaczej. – Do tego starego budynku bezdyskusyjnie my nie mamy nic. Czyli trzeba oddać go gminie żydowskiej. Natomiast w przypadku budynków, które myśmy wybudowali i na które mamy pozwolenia na budowę, należałoby wydzielić przynależne do nich działki i za nie Wizan zapłaciłby gminie żydowskiej, a one przeszłyby na naszą własność. Oni dostaliby swój budynek oraz pieniądze za grunt, wedle wyceny sądu czy rzeczoznawcy i sprawa byłaby załatwiona bez szkody dla nikogo. My bylibyśmy zadowoleni, a oni bez strat. Natomiast ta komisja poszła w kierunku, żeby oddać im te działki i wszystko, co nich stoi – mówi Stanisław Smaza.

Wizan jednak nie musiałby stracić swoich budynków, gdyby nie brak chęci współpracy ze strony Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej. Komisja Regulacyjna wystąpiła do wojewody małopolskiego i starosty wadowickiego o przygotowanie wykazu nieruchomości zamiennych, jakie gmina mogłaby przejąć zamiast tych, których prawo własności zyskała. – I taka lista została sporządzona, ale okazało się, że pani Dorocie Wiewiórze nic z niej nie odpowiada. Tam było ponad 30 działek, jednak jej zdaniem żadne nie były dość dobre. Wiemy, dlaczego. Tu ma za darmo budynki, a tam puste grunty… - denerwuje się Jerzy Chylewski. A jego zastępca dodaje: - Od razu mogą czerpać z tego zyski.

Prezes wyznaje, że z powodu całej tej sprawy budzi się co noc około drugiej lub trzeciej, a kłębiące się w jego głowie myśli nie pozwalają mu ponownie zasnąć.

Foto: Edyta Łepkowska