Cmentarz żydowski w Andrychowie mógłby być jednym z najlepiej zachowanych kirkutów w naszym kraju, wciąż bowiem znajdują się na nim setki macew. Niestety, o nekropolię nikt nie dba, toteż nagrobki niszczeją, wiele jest poprzewracanych, niektóre popękane. Czy teraz, gdy Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej aktywnie działa, by przejąć kontrolę nad nieruchomościami w centrum Andrychowa, zadba także o cmentarz?
Andrychowski kirkut mieści się na Górnicy, przy ulicy Żwirki i Wigury. Został założony w połowie XIX wieku. Niegdyś wejście na jego teren prowadziło przez budynek pełniący funkcję domu pogrzebowego, dziś już nieistniejący. Zaniedbany cmentarz zarasta trawą i zimozielonym bluszczem, który pokrywa już wiele macew, płoży się po ziemi i wspina po pniach drzew. Część nagrobków jest poprzechylanych, niektóre są przewrócone i popękane. Całość otacza zniszczone ogrodzenie z siatki oraz fragment rozpadającego się muru.
Kirkut od 20 lat jest własnością Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, która jednak niespecjalnie przejmuje się jego losem. W 2021 roku wycięła wprawdzie część z porastających cmentarz drzew, ale tylko dlatego, że zagrażały one bezpieczeństwu ludzi. Bardzo często zdarzało się bowiem, że suche konary i gałęzie spadały na chodnik oraz ulicę.
Ponad dwa lata temu Dorota Wiewióra, przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej twierdziła, że nie będzie środków na utrzymanie tego cmentarza, dopóki nie dojdzie do finału sprawy o odzyskanie przedwojennego mienia żydowskiego w Andrychowie. Ta zakończyła się już pół roku temu. Gmina Żydowska w Bielsku-Białej ma orzeczenie o przejściu na jej własność działek znajdujących się przy ulicy Legionów w Andrychowie. Na razie jednak nie może w żaden sposób z nich korzystać, ponieważ (jak już wielokrotnie pisaliśmy) Małopolska Spółdzielnia Wizan walczy o swoje prawa do budynków, które wybudowała na tych gruntach.
Gdy zapytaliśmy Dorotę Wiewiórę o to, czy planuje wkrótce jakieś prace na obszarze kirkutu w Andrychowie, odparła: - A skąd mamy wziąć na to pieniądze? Jak będziemy mieli finansowanie z odzyskanych nieruchomości w tym mieście, oczywiście w pierwszej kolejności zajmiemy się cmentarzem. Gmina Żydowska w Bielsku ma 45 członków. A pod opieką mamy 14 kirkutów. Z czego mamy je utrzymać, jeśli tak jak w Andrychowie wygląda restytucja naszego mienia we wszystkich miastach? Bo nawet gdy pozyskamy jakieś dotacje czy granty, to za każdym razem musimy mieć też wkład własny.
Foto: Edyta Łepkowska
Bento, 09.11.2023 10:35
Efekt Pigmaliona, przykład nr 1 . Osoba X została okłamana, że osoba Y ją bardzo lubi. Osoba X cieszy się z tego i zaczyna lubić osobę Y, dlatego przyjaźnie się do niej odnosi. To powoduje, że osoba Y naprawdę zaczyna lubić osobę X. Przykład drugi, szczególnie rekomendowany do analizy dla nauczycieli, katechetów, rodziców, dziadków. 2. Nauczyciel jest przekonany, że niektóre dzieci w jego klasie są szczególnie zdolne (może to wynikać z pomyłkowego przypisania dzieciom wyników w teście inteligencji Wechslera, z analizy ocen z poprzedniej klasy, szkoły). Dlatego traktuje je inaczej niż resztę. Na przykład daje im zadania i nie pomaga, wierząc, że poradzą sobie z nimi samodzielnie. W tym czasie nauczyciel pomaga dzieciom, które zostały uznane za mniej zdolne. W efekcie dzieci rzekomo bardziej bystre zmuszone są do samodzielnego radzenia sobie i zaczynają w wyniku tej pracy faktycznie więcej umieć, bardziej też wierzą w swoje siły oraz kompetencje, a ich myślenie staje się istotnie bardziej bystre. W efekcie po jakimś czasie faktycznie wypadają lepiej w testach inteligencji niż te dzieci, o których nauczyciel był przekonany, że są mniej zdolne. W przypadku dzieci, o których nauczyciele (rodzice, babcie, burmistrz, radni myśleli, że są mniej zdolne, zachodzi niestety proces odwrotny nazywany efektem Golema.
Bento, 09.11.2023 10:15
https://www.polskieradio.pl/8/404/artykul/2826421,anna-maziuk-stereotyp-zlego-wilka-tkwi-w-naszej-podswiadomosci
Jožin Z Bažin, 09.11.2023 10:03
Żyd Benio w Izraelu mieszka, skórę ma oliwkową, ten nasz koleżka. Studiuje pilnie i w bibliotece siedzi, nauki swej hebrajskiej, pilnie postępy śledzi. Gdy wraca do domu z synagogi pełen radości, to trochę jak każde dziecko psoci, a trochę jak Żyd pości. Mama krzyczy: "Benio, łobuzie!", A Benio drwi, w uśmiechu i miłości pokazując buzię. Mama mówi: "Zjedz coś, synku drogi", A on czyta Księgę w kącie, gdzie spokoju i rozwoju widzi dla siebie drogi. Matka mówi: "Czas na modlitwę" w synagodze, a on się trochę krzywi, lecz nie traci swej siły w wierze, że wszystkie narody będą kiedyś żyć zgodzie. Lecz matka kocha swojego syna, bo to mądry chłopak, z zapałem ku nauce, i otwartością do innych ludzi. Szkoda, że Benio z daleka, z mądrością swą, zostaje. A nam ze swoimi stereotypami zmierzyć się bez niego pozostaje. Trawestacja wiersza "Murzynek Bambo" Juliana Tuwima.
Bento, 09.11.2023 09:48
Babcie, rodzice, autorzy literatury dość powszechnie opowiadali nam w dzieciństwie też o złym wilku, skąpym Szkocie, fałszywym "rudzielcu" itd. Całe szczęście, że nie wszyscy w to uwierzyli, oraz że chociaż Murzyn kojarzy się Polakom inaczej niż Amerykanom, dzięki wierszykowi Juliana Tuwima o Murzynku Bambo... i całe szczęście, że posiadamy możliwość samodzielnego testowania rzeczywistości (nie wszyscy) i bolesnego, ale korzystnego procesu rozwoju i wychodzenia z fantastycznego, bajkowego świata, gdzie autorytety nigdy się nie mylą. Świata gdzie dobro i zło są oddzielone od siebie przepaścią i wyraźnie widoczną różnicą. No i świata, w którym zawsze ty my jesteśmy ci dobrzy, a ci inni są oczywiście źli. W razie potrzeby zawsze też można zwalić odpowiedzialność za swoje myśli, uczucie i czyny na innych ludzi lub Szatana. Gdzie prowadzi takie myślenie to oglądamy na Ukrainie, w okolicy Jerozolimy i w swoim codziennym życiu, a nawet w komentarzach na mamNewsa.
Zakolog, 09.11.2023 09:45
Hej, mamNewsa, przecież Wy jeszcze nie jesteście aryjskim, tylko sarmackim portalem i macie czysto polskie obowiązki. Po co zajmować się żydowskimi cmentarzami ? Zamiast tego skupcie się na patriotyzmie gospodarczym, poinformujcie czytelników w jakie narodowe przedsięwzięcia spadkobiercy Bobrowskich zainwestowali tę z takim trudem zdobytą rentę pańszczyźnianą. Albo ile hrabiowie zapłacili podatku do gminnej kasy po odzyskaniu swojego pałacu. Pochwalcie ich za jakie grosze wynajęli luksusowe pomieszczenia Towarzystwu Miłośników Andrychowa i jakie donacje na rzecz tej społecznej organizacji poczynili. Zapytajcie naszych włodarzy, kiedy wreszcie Koło Gospodyń Wiejskich otrzyma odnowione sale balowe, a młodzi mieszkańcy Andrychowa będę sobie ślubować miłość i wierność małżeńską w odrestaurowanym pałacu ślubów. Kogo jak kogo, ale Was przede wszystkim „Noblesse oblige” a tylko précariat exige !
hebes1125, 08.11.2023 22:36
Babcia mi opowiadała jak byłem mały jak to żydzi zdzierali z Polaków ostatnie pieniądze. A trochę przeżyła w swoim życiu. Pamiętaj mówiła: żyd to żyd....
slift, 08.11.2023 20:48
https://vider.info/vid/+fs85vns
Burakz wiejskiej , 08.11.2023 19:55
popieram koniczynka, ale za mocny tekst ,asy z mam niusa ci usuną takie kom. albo zrobią ci bana na przyszłość
Koniczynka, 08.11.2023 19:11
Jak skąd mają mieć pieniądze. Pora chwycić się roboty Żydy. A w Andrychowie nic wam się nie należy. Wizan ma 90 procent szans na to by wszystko pozostało w ich rękach i to nie podlega żadnej dyskusji. Co za baran wymyślił że niby gminie żydowskiej coś się należy. Nic im się nie należy bo nigdy tereny w Andrychowie ich nie były. A miejsce żyda jeż w Izraelu. A wspomniane 45 osoby wysiedlić z Polski.
Burakz wiejskiej , 08.11.2023 18:31
a tam cmentarz , ważne że wizan i nowa galeria jest izraelska , pytanie czy moja działka też ?
Zibi33, 08.11.2023 16:37
taka mentalność ten cmentarz zawsze był zaniedbany Żydzi nie dbają o cmentarze mają inne podejście do tego typu miejsc niż w naszej kulturze, natomiast bardzo dbają o interes to nie tak panowie jak piszecie że chcą coś "wyżydzić" przecież im to przyznały tzw "wolne sądy" o które polscy patrioci walczyli na ulicach no to takie to wolne polskie sądy jak i wspaniali patrioci
Obywatel, 08.11.2023 16:03
Dokładnie.
znanywmiescie, 08.11.2023 15:44
Kirkut to koszty więc kij tam z nim. Lepiej wyżydzić kawał gruntu z nieruchomościami w centrum miasta by oszwabic dobrze prosperującą polską firmę.